Wprowadzenie
streszczenie wszystkich przewodników
Geografia Queensland
Queensland to stan położony w
północno-wschodniej części Australii. Jest to jeden z
sześciu stanów w kraju i
drugi co do wielkości na kontynencie po Australii Zachodniej.
Wybrzeże tego stanu przebiega wzdłuż
Morza Koralowego i Oceanu Spokojnego. Stolicą stanu jest
Brisbane. Queensland cechuje duża różnorodność krajobrazu, zarówno lądowego, jak i morskiego.
Unikalną cechą geograficzną tej części kraju, jest występująca tu
Wielka Rafa Koralowa. Nie brakuje tu też wysp, rzek, jezior, a także gór, które dominują we wschodniej części Queensland.
Środowisko naturalne
W Australii, ze względu na położenie w aż trzech strefach klimatycznych panuje duża różnorodność co do warunków atmosferycznych. W samym Queensland wyróżnia się aż cztery strefy, z czego Lorne Bay należy do tej charakteryzującej się
gorącym wilgotnym latem i ciepłą wilgotną zimą. Nasze miasteczko znajduje się w uważanej za najwilgotniejszą części kraju. Pory roku w Australii prezentują się następująco:
► wiosna: wrzesień, październik, listopad
► lato: grudzień, styczeń, luty
► jesień: marzec, kwiecień, maj
► zima: czerwiec, lipiec, sierpień.
Ze względu na warunki pogodowe, Queensland cieszy się bogatą florą i fauną. Nie brakuje tu
lasów równikowych, a także terenów pokrytych trawami i krzewami. Do najbardziej rozpoznawalnych roślin kwitnących zalicza się
akacje i eukaliptusy, a do niekwitnących;
ogromne paprocie i pokrewne tego gatunku.
W przypadku zwierząt, zarówno ssaków, ptactwa, gadów, płazów i owadów jest tu dość sporo. Nie sposób zliczyć wszystkie żyjące w Queensland gatunki, ale do najbardziej charakterystycznych dla Lorne Bay należą te z rodziny
torbaczy - ze względu na sanktuarium koali, jak i
krokodyle, które stanowią duże zagrożenie dla mieszkańców terenów przyrzecznych.
Ustrój polityczny
Formalnie mówi się o
Związku Australijskim, którego stolicą jest
Canberra, a największym miastem Sydney.
Ustrojem politycznym kraju jest
monarchia konstytucyjna, a aktualną głową państwa -
król Karol III. Kraj należy do Wspólnoty Narodów, której celem jest współpraca między państwami należącymi do byłego Imperium Brytyjskiego. Instytucja ta składa się z dominiów, republik i monarchii samodzielnych, przy czym Australia stanowi
dominium co świadczy o jej dużej autonomii.
W Australii funkcjonuje też
parlament dwuizbowy, który składa się z senatu i izby reprezentantów, jak i rządu na którego czele stoi premier, którym obecnie jest
Scott Morrison. Królową reprezentuje natomiast gubernator generalny, którego tytuł piastuje
David Hurley.
Wyznania i mniejszości
W Australii, z uwagi na duże zróżnicowanie ludności, nie ma oficjalnej religii państwowej, a samo wybranie jakiejś do tej roli jest zabronione przez Konstytucję. Większość społeczeństwa utożsamia się z jakaś odmianą
chrześcijaństwa, jednak na przestrzeni lat odsetek ten maleje.
Aborygeni mają swoją własną religię, którą określa się mianem
parlament dwuizbowy animistycznej duchowości Śnienia. W kraju nie brakuje też wyznawców buddyzmu, Islamu, Hinduizmu czy Judaizmu.
Aborygeni to rdzenni mieszkańcy Australii, których życie w czasach współczesnych zasadniczo nie różni się od życia innych obywateli - chodzą do szkoły, pracują i zakładają rodziny. Niestety jednak ich pochodzenie nastręcza im dużo problemów. Większość przedstawicieli tej grupy boryka się z
biedą wynikającą z trudności znalezienia pracy, a także z problemami wynikającymi z przeludnienia i utrudnionym zdobywaniem wykształcenia. Wielu z nich nie stać na ubezpieczenie, co negatywnie odbija się również na ich zdrowiu. Muszą się mierzyć z powszechnym brakiem poszanowania dla ich kultury, sztuki i wierzeń, a nawet z uprzedzeniami i dyskryminacją na tle rasowym. Mimo upływu dziesiątek lat, kolejni potomkowie wciąż odczuwają skutki Skradzionych Pokoleń, a dzień rozpoczęcia kolonizacji, która przyczyniła się do śmierci ich przodków, wciąż obchodzony jest hucznie jako oficjalny
Dzień Australii. Mimo tego wszystkiego, wiele wiosek Aborygeńskich otwiera się na inne społeczności i turystów, chętnie dzieląc się swoją historią, kulturą, sztuką i obrzędami.
Tingaree w Lorne Bay zamieszkuje dosyć zamknięta społeczność Aborygenów, niezbyt przychylna natłoku turystów i podtrzymująca tradycje wywodzące się z ich kultury. Nowe pokolenia coraz częściej pracują jednak na to, by wyrwać się z domów rodzinnych, a miejscowe Sanktuarium dla dzikich zwierząt sprawia, że pozostali mieszkańcy Lorne Bay, jak i turyści coraz bardziej wykazują zainteresowanie historią i sztuką Aborygeńską.
Historia
Około 40-60 tysięcy lat temu do Australii dotarli Aborygeni, zasiedlając tym samym kontynent. Społeczeństwo te żyło na tych ziemiach przez tysiące lat, nie wykształcając żadnego systemu politycznego, czy administracyjnego. Pierwszy raz kontynent ten został umieszczony na mapie przez Ptolemeusza w II wieku naszej ery, by później Portugalczycy w serii własnych map uwzględnili nieznany nikomu ląd.
Pierwsi Europejczycy dotarli do Australii w
1605 roku, a dokładniej do leżącego w północnej części Queensland Cape York. W 1642 roku niejaki Abel Tasman opłynął nieznaną nikomu wyspę przy kontynencie, którą na jego cześć nazwano
Tasmanią.
28 kwietnia 1770 roku James Cook na statku HMS Endeavour dopłynął do wybrzeży w okolicach Botany Bay (obecnie Sydney) i nadał tym ziemiom nazwę: Nowa Południowa Walia. Od tego czasu kraj został żywo kolonizowany, a także stanowił miejsce zsyłania więźniów.
W czasie
I Wojny Światowej Australia stała po stronie Wielkiej Brytanii, wysyłając swoich żołnierzy daleko od domu, by ci umierali za sprawę, która ich nie dotyczyła. Podczas
II Wojny Światowej zmuszona do ofensywy Anglia spisała Australię na starty, kontynent otrzymał jednak pomoc ze strony Amerykanów i Nowej Zelandii.
Walka z przestępczością
Funkcjonariusze organów ścigania są zatrudniani na trzech szczeblach władzy –
federalnym (agenci Australian Federal Police), stanowym/terytorialnym (policjanci) i lokalnym (strażnicy rady). QPS (
Queensland Police Service) jest głównym organem ścigania odpowiedzialnym za stan Queensland, w którym istnieje pięć regionów policyjnych i osiem komend, każdy pod dowództwem zastępcy komisarza. Główna siedziba QPS znajduje się w Brisbane, ale Lorne Bay także posiada swój posterunek.
Na czele sądownictwa w Australii stoi
Sąd Najwyższy Australii. Jeśli zaś chodzi o system więziennictwa, to zajmują się nimi departamenty poprawcze.
Kara śmierci podobnie, jak inne kary cielesne, nie są stosowane - za najbardziej surowy wyrok uważa się dożywocie. Istnieją
cztery stopnie rygoru więziennego w zależności od skali przewinień. Cudzoziemcy mają osobny system wymierzania sprawiedliwości i w razie potrzeby przetrzymywani są w ośrodkach zatrzymań imigrantów.
W ostatnich latach
wskaźnik przestępczości w kraju wzrósł. Odsetek osób korzystających z narkotyków jest jednym z najwyższych światowych. W niektórych częściach państwa zalegalizowano marihuanę, jednak w
Queensland jest ona nielegalna.
Siły zbrojne
Australijskie siły obronne (ADF) to organizacja wojskowa odpowiedzialna za obronę Australii i jej interesów narodowych. W jej poczet wchodzi nieco ponad 85 000 pełnoetatowych pracowników i aktywnych rezerwistów, a dodatkowo wspierana jest przez Departament Obrony, jak i kilka innych agencji cywilnych. Australijskie wojsko jest siłą
całkowicie ochotniczą od zniesienia poboru w 1972 roku. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogą ubiegać się o wszystkie stanowiska, a rekruci muszą mieć ukończone 17 lat i spełniać wszystkie wymagania.
Do rodzajów sił zbrojnych zalicza się:
► Królewska Marynarka Australijska (Royal Australian Navy)
► Armia Australijska (Australian Army)
► Królewskie Australijskie Siły Powietrzne (Royal Australian Air Force)
Migracje
Australia stanowi obecnie dom dla ponad siedmiu milionów migrantów z całego świata. Swoją popularność zawdzięcza wysokiej jakości życia mieszkańców, dobrze prosperującej gospodarce oraz zróżnicowanej i przyjaźnie nastawionej społeczności. Kraj otwiera się na świat na wiele różnych sposobów (turystyka, nauka, praca, biznes, rodzina), a podstawą do podróży oraz stałej lub czasowej przeprowadzki jest odpowiednia
wiza.
Infrastruktura i transport
Pierwszym co warto zaznaczyć, gdy mówimy o podróżowaniu po Australii to
odległości. Są one olbrzymie, gdyż większość aglomeracji miejskich znajduje się wokół wybrzeży kontynentu. Z tego też powodu transport lotniczy na Antypodach cieszy się wielką popularnością i to
za pomocą samolotów mieszkańcy najczęściej podróżują między większymi miastami. Wokół wybrzeży kursuje także wiele
promów, a komunikacja miejska funkcjonuje bez zarzutu. Często poleca się wybierać transport publiczny zamiast własnego środka lokomocji, gdyż w miastach brakuje miejsc parkingowych, oraz panuje bardzo intensywny ruch uliczny. Warto wspomnieć, że Australia posiada bardzo rozbudowaną sieć dróg, która rozwija się nie tylko u wybrzeży, ale także ciągnie się w głąb kontynentu. Warto jednak mieć na uwadze fakt, że im dalej w głąb Antypodów się zapuszczamy, tym trudniej będzie nam znaleźć stację benzynową, więc
na długie podróże zaleca się brać zapas benzyny w kanistrach. Ze względu na olbrzymie dystanse dzielące miasta, transport kolejowy jest raczej atrakcją turystyczną, niż praktycznym środkiem lokomocji, oczywiście nie mamy tutaj na myśli kolei podmiejskiej i metra, które wchodzą w skład komunikacji miejskiej.
System edukacyjny
W Australii obowiązek szkolny dotyczy dzieci między
5, a 15 rokiem życia. Dziecko swoją przygodę z edukacją może rozpocząć od Child Care Center / Daycare, czyli żłobka i przedszkola. Następnie uczęszcza do obowiązkowej szkoły podstawowej, a potem do szkoły średniej, którą
może skończyć na 10 klasie. Aby zdać maturę i mieć możliwość pójścia na studia, uczeń musi ukończyć 12 klas i zdać odpowiednie egzaminy. Absolwenci szkoły średniej mają do wyboru kilka ścieżek kariery. Jedną z nich są studia, a drugą
TAFE, czyli szkoła zawodowa, lub technikum policealne, na którym można zdobyć umiejętności i kwalifikacje w wybranym zawodzie. Niekiedy ukończenie TAFE pomaga studentom dostać się na wymarzone kierunki studiów.
Rok szkolny w Australii zaczyna się w styczniu, a kończy w grudniu przed świętami i podzielony jest na cztery etapy. Na przełomie grudnia i stycznia uczniowie mają najdłuższą przerwę, która trwa od 5-6 tygodni. Studenci
rok akademicki zaczynają na początku marca, a kończą w listopadzie z przerwą semestralną na przełomie czerwca i lipca.
Australijskie uniwersytety plasują się
wysoko na liście wśród najlepszych na całym świecie. Te oferują edukację na trzech poziomach:
licencjackim (bachelor), magisterskim i doktoranckim (PhD). Rok akademicki dzieli się na dwa semestry, a tutejsi studenci rozpoczynają naukę
w lutym. Decydując się na podjęcie studiów na tym kontynencie, należy wziąć pod uwagę relatywnie wysokie koszta nauki, które można obniżyć dzięki różnym stypendiom i grantom, a jeśli na takie się nie zakwalifikowało, można także zaciągnąć pożyczkę. Uczelnią popularną wśród mieszkańców Lorne Bay jest
James Cook University usytuowana w pobliskim mieście Cairns, oddalona o ok. 45 minut jazdy samochodem.
Opieka medyczna
Podstawą opieki medycznej w Australii jest
Medicare - system powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, finansowany głównie z dopłaty podatku (wynoszącej 2% dochodu płatnika). Pokrywa on
częściowo lub w całości większość kosztów podstawowej opieki medycznej, resztę pacjent opłaca z własnej kieszeni. Rząd stara się jednak na różne sposoby zachęcać społeczeństwo (głównie osoby zamożniejsze i młodych dorosłych) do korzystania z prywatnego ubezpieczenia, które nawet w placówkach powszechnych daje większe przywileje i pierwszeństwo.
Opieka medyczna w Australii boryka się z wieloma problemami - niedoborami personelu szpitali i przychodni, z utrudnionym świadczeniem usług na wsi i na odległość, nienadążającymi za rosnącymi kosztami leków i leczenia dotacjami rządowymi, a także korporatyzacją branży stomatologicznej.
Kultura i sztuka
Kultura Australii to mieszanka kultury zachodniej, wywodzącej się z
Wielkiej Brytanii, a także wpływu unikalnej geografii Australii, wkładu kulturowego Aborygenów oraz mieszkańców wysp Cieśniny Torresa.
Sztuka ludności białej opiera się na wzorach europejskich, głównie angielskich, współcześnie przede wszystkim amerykańskich. Najwcześniej zaczęło rozwijać się malarstwo.
Twórczość Aborygenów przez dziesięciolecia była spychana do szufladki sztuki prymitywnej. Dziś
dzieła malarzy Pintupi z Papunyi uznaje się za najważniejsze osiągnięcie sztuki współczesnej w Australii. Wpisując się w estetyczne trendy i artystyczne polemiki, sztuka ta pozostaje ważnym głosem politycznym, także w konkretnych sporach o prawo do ziemi.
Tradycja literacka Australii jest powiązana z szerszą tradycją literatury angielskiej. Twórczość pisarzy australijskich wprowadziła od 1788 roku do literatury charakter nowego kontynentu – eksplorując takie tematy, jak:
Aborygeni, braterstwo, egalitaryzm, demokracja, tożsamość narodowa, migracja, wyjątkowe położenie i geografia Australii, złożoność urbanistyki, życie oraz „piękno i przerażenie” życia w australijskim buszu. Głosy rdzennych Australijczyków są coraz bardziej dostrzegane. Każdego roku nagroda Miles Franklin Literary Award upamiętniająca wybitną pisarkę Miles Franklin przyznawana jest powieści, która “ma najwyższe wartości literackie i przedstawia australijskie życie we wszystkich jego fazach”.
Australijska muzyka ludowa i
ballady buszu były pod silnym wpływem tradycji anglo-celtyckich, podczas gdy klasyczne formy wywodziły się z europejskich. Współczesna muzyka australijska obejmuje szerokie spektrum z trendami często zbieżnymi z trendami w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i podobnych krajach – zwłaszcza w australijskim rocku i australijskiej muzyce country.
Fanów widowisk teatralnych z Przylądka Koali zapraszamy
Cairns Performing Arts Centre. Budynek obejmuje pełnowymiarową scenę oraz miejsce dla orkiestry, który może pomieścić całą orkiestrę symfoniczną. W CPAC można skorzystać również z Munro Martin Parklands - sceny pod gołym niebem. To największa tego typu w scena Australii i stanowi idealne miejsce do doświadczania sztuki baletowej, muzyki współczesnej i bożonarodzeniowych pantomim.
Eksperymenty z telewizją rozpoczęły się w Australii w latach 30. XX wieku, a telewizja została oficjalnie uruchomiona 16 września 1956 w Sydney. Najdłużej działającą częścią australijskich mediów jest
Australian Broadcasting Corporation, organizacja będąca własnością i finansowana przez rząd federalny, oferująca ogólnokrajowe relacje telewizyjne i radiowe.
Australia
nie ma oficjalnego języka urzędowego, jednak angielski jest zdecydowanie najczęściej używanym językiem i został zakorzeniony jako de facto język narodowy od czasu osiedlenia się Europejczyków. Języki tubylcze Australii liczą się w setkach. Warto wiedzieć, że ok. 95% Aborygenów posługujących się jednym z języków australijskich mówi również po angielsku, z czego 74% przyznaje się do dobrej, bądź bardzo dobrej znajomości angielskiego.
Australijski slang charakteryzuje się luźnym, nieformalnym stylem, który dużo mówi o kulturze tego kraju. Australijczycy nie podchodzą do życia i do siebie samych ze śmiertelną powagą, co sprawia, że osobom przyjezdnym czasem niełatwo zrozumieć ich wersję sarkazmu, która polega głównie na niewinnym naśmiewaniu się z innych i żartobliwym przekomarzaniu się między sobą. Australijski slang jest nie tylko bezpretensjonalny, ale również często mocno dosadny.
Australijczycy mają zwyczaj skracania słów lub wręcz przemianowywania rzeczy, a później jeszcze przekręcania tych nowo powstałych nazw. Często spotykane jest również wymyślanie pieszczotliwych, zdrobniałych wersji imion przez dodanie im końcówki
-ie.
Sport
Australia dwukrotnie była gospodarzem Letnich Igrzysk Olimpijskich: w 1958 roku zorganizowano je w Melbourne, w 2000 roku w Sydney. Oba wydarzenia cieszyły się ogromną popularnością. Australia bierze również czynny udział w Igrzyskach Wspólnoty Narodów. Pierwsze takie zawody zostały rozegrane w 1930 roku i, z wyłączeniem planowanych igrzysk w 1942 i 1946 roku, rozgrywane są do dzisiaj co cztery lata.
Najpopularniejsze dyscypliny sportowe w Australii to m.in. krykiet, futbol australijski, rugby league, netball, tenis, koszykówka, piłka nożna, wyścigi konne. Mieszkańcy Przylądka Koali trzymają kciuki za sukcesy wielu lokalnych drużyn sportowych. Sami również ma swoją drużynę w lidze AFL Cairns.
Fleas (“Pchły”) to postrach rywali i prawdziwa duma miasta.
Jeśli chodzi o sporty wodne, niezmiernie ważny jest tu
surfing; ponad 85% mieszkańców rezyduje w odległości zaledwie 50 km od wybrzeża, a taka statystyka obliguje do korzystania z uroków natury. Lorne Bay nie sprzyja jednak surfowaniu na longboardach, a bardziej pływaniu na desce z wiosłem lub windsurfingu. Innym popularnym sportem jest
nurkowanie i snorkeling na Wielkiej Rafie Koralowej otaczającej tę stronę kontynentu. Jednodniowe wycieczki w to miejsce organizowane są przez miejscową firmę Sailway. Dziedzinami wartymi uwagi są również takie aktywności jak kitesurfing, kajakarstwo, paddleboarding, rafting, aqua jetpack flying oraz jazda skuterem wodnym.
Australijska kuchnia
Kuchnia Australijska składa się głównie
z owoców morza, kuchni brytyjskiej i azjatyckiej. Za typowy australijski przysmak uznaje się natomiast
vegemite, czyli pastę z wyciągu z drożdży i warzyw. Podobnie charakterystyczne dla tej kuchni są
mięso kangura, krokodyla czy strusia, a popularne jest też mięso rekina.
Inne typowe dla Australii rodzaje pożywienia, to np:
► damper - australijski chlebek
► lamingtons - ciasteczka kokosowo-czekoladowe
► anzac - ciasteczka z płatków owsianych
► beza pavlova
Aborygeni żywili się
bush tucker food, czyli wszelkiego rodzaju ziołami, nasionami, owocami, liśćmi roślin, a także zwierzętami, które udało im się upolować.
Rolnictwo
Rolnictwo jest jednym z
głównych sektorów gospodarki Australii. Z racji klimatu, znaczne obszary w centralnej Australii nie są wykorzystywane rolniczo. W Australii największą wartość produkcji i największe areały upraw spośród zbóż zajmuje
pszenica. Kraj ten jest też jednym z największych na świecie eksporterów
cukru z trzciny cukrowej. Poza tym uprawia się owoce tropikalne takie jak ananas, mango, papaja, awokado, orzechy makadamii, marakuja, cytrusy. W Australii produkuje się również znaczne ilości
bawełny. Najważniejszym i najlepiej rozwiniętym kierunkiem gospodarki rolnej w Australii jest
chów zwierząt. Główne produkty uzyskiwane z chowu owiec to wełna (drugie miejsce na świecie w produkcji i pierwsze w eksporcie) oraz mięso.
